[Kolumna zarządzania ESG] Ostrzeżenie WHO w 'Światowy Dzień Cukrzycy': Kryzys klimatyczny powoduje powikłania cukrzycowe

14 listopada obchodzony jest "Światowy Dzień Cukrzycy". To dzień upamiętniający urodziny profesora Fredericka Bantinga, odkrywcy insuliny. Niestety, pomimo znaczenia tego dnia, cukrzyca stała się "najszybciej rozprzestrzeniającym się problemem zdrowotnym" na świecie, dotykającym ponad 800 milionów ludzi.

W tym roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zwróciła jeszcze większą uwagę na ten problem. Opublikowano pierwsze międzynarodowe wytyczne dotyczące zarządzania "cukrzycą ciążową", która dotyka 1 na 6 ciąż, czyli 21 milionów kobiet rocznie. Jest to ostrzeżenie, które oficjalnie potwierdza, że cukrzyca to nie tylko choroba osób dorosłych, ale problem zdrowotny między pokoleniami, zwiększający ryzyko cukrzycy typu 2 i chorób metabolicznych serca u matek i płodów.

Problem na tym się nie kończy. Traktowaliśmy cukrzycę jako problem związany jedynie ze stylem życia i genami danej osoby. Jednak ostatnie badania światowych uczonych i uniwersytetów wyraźnie wskazują, że za rozprzestrzenianiem się i pogarszaniem tej choroby stoi "kryzys klimatyczny" jako ogromna zmienna środowiskowa.

Jak globalne środowisko klimatyczne łączy się z cukrzycą?

Po pierwsze, bezpośredni atak "E" (Environmental, środowisko). Prestiżowy periodyk medyczny **<The Lancet (Lancet)>** poprzez raport "The Lancet Countdown on Health and Climate Change" ujawnił, że ekstremalne upały mają bezpośredni negatywny wpływ na umieralność z powodu chorób sercowo-naczyniowych i wrażliwość na insulinę u pacjentów z cukrzycą. Ponadto, według badań Harvard T.H. Chan School of Public Health i innych, zanieczyszczenie powietrza (PM 2.5) i dym z pożarów spowodowane zmianami klimatycznymi działają jako kluczowe czynniki powodujące oporność na insulinę.

Po drugie, kryzys bezpieczeństwa żywnościowego spowodowany zmianami klimatycznymi zasadniczo wstrząsa zarządzaniem cukrzycą. Utrzymanie zdrowej diety jest niezbędne, ale zmiany klimatyczne zmieniają mapy upraw i zakłócają łańcuchy dostaw świeżej żywności. Pogłębia to nierówności zdrowotne wśród osób o niskich dochodach i utrudnia "sprawiedliwy dostęp do opieki medycznej", na co wskazuje WHO.

W tym punkcie przecinają się "S" (Social, społeczne) i "G" (Governance, zarządzanie) ESG.

Niedawno amerykańska FDA zatwierdziła leki GLP-1, takie jak "Ozempic" i "Mounjaro", które zmieniają paradygmat leczenia cukrzycy, prowadząc do innowacji. Firmy farmaceutyczne również przyspieszają rozwój nowej generacji doustnych leków. To z pewnością postęp z punktu widzenia "S" dla ludzkości.

Jednak jeśli ta innowacja ignoruje problem "E" w postaci kryzysu klimatycznego, zakończy się "połowicznym sukcesem". Jeśli firma biotechnologiczna farmaceutyczna opracowuje nowe leki dzięki ogromnym inwestycjom w badania i rozwój (S), a jednocześnie emituje ogromne ilości węgla w procesie produkcyjnym (E), prowadzi to do paradoksu jednoczesnego "leczenia" i "powodowania" choroby.

Zwrócenie uwagi przez nowe wytyczne WHO na "cukrzycę ciążową" oznacza, że problem cukrzycy wymaga podejścia "przez całe życie". Podobnie, zarządzanie ESG powinno reagować, łącząc "zdrowie ludzkie" (Human Health) i "zdrowie planety" (Planetary Health) w perspektywie "globalnego cyklu życia".

Podsumowując, walka z cukrzycą to teraz globalne wyzwanie wykraczające poza środowisko medyczne i powinno być głównym tematem zarządzania ESG.

Z punktu widzenia "E" potrzebny jest rozwój niskowęglowodanowych i niskocukrowych diet przez firmy spożywcze, wprowadzenie zielonych procesów przez firmy farmaceutyczne i wkład firm energetycznych w zdrowie publiczne. Z punktu widzenia "S" pilnie potrzebne jest zapewnienie sprawiedliwego dostępu do innowacyjnych nowych leków oraz budowa sieci bezpieczeństwa społecznego dla pacjentów z cukrzycą wrażliwych na zmiany klimatyczne.

Z okazji "Światowego Dnia Cukrzycy" musimy zdać sobie sprawę, że oprócz świętowania krótkoterminowych osiągnięć, takich jak rozwój nowych leków, pilnie potrzebna jest zintegrowana strategia ESG, która eliminuje podstawowe przyczyny środowiska klimatycznego, które pogarszają chorobę.

📝 Podsumowanie źródeł
Najnowsze komunikaty prasowe: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), "WHO uruchamia pierwsze globalne wytyczne dotyczące leczenia cukrzycy w czasie ciąży" (2025. 11. 14)

Materiały badawcze globalnych naukowców/badaczy: The Lancet, "The Lancet Countdown on Health and Climate Change" (raport roczny)

Otwarty materiał badawczy uniwersytetu: Harvard T.H. Chan School of Public Health, "Zanieczyszczenie powietrza jako czynnik ryzyka cukrzycy typu 2" (wiele powiązanych badań)

Informacje o nowych lekach (FDA): Zatwierdzenie agonistów receptora GLP-1 (np. Semaglutide, Tirzepatide) przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) oraz powiązane komunikaty prasowe (2023-2025)