Engellilerin ve Sosyal Olarak Zayıf Kalanların Korunması İçin Derin Sahte (Deepfake) Suçlarıyla Mücadele

Deepfake Siber Suçları, Engelli, Yaşlı ve Sosyal Olarak Zayıf Bireylerin Korunmasına İlişkin Kaygı Gerektirir
Siber Suçlar ve Deepfake Mağdurları: Durum ve Müdahale Yöntemleri

1. Deepfake Mağduriyet Durumu
Son birkaç yıldır siber suçlar arasında deepfake teknolojisini kullanan suçlarda keskin bir artış yaşanmaktadır.
Kore Polis Teşkilatı istatistiklerine göre, deepfake ile ilgili suçlar 2023 yılında %30 artış göstermiş olup, bu durum tüm siber suç olaylarının yaklaşık %8,6'sını oluşturmaktadır. Özellikle, sıradan vatandaşların yanı sıra ünlüler, kamu görevlileri ve engelliler de mağdur grubuna dahil olmakta ve bu durum ciddi bir toplumsal sorun olarak ortaya çıkmaktadır.

Kamu Veri Portalı'ndan alınan siber suçlarla ilgili verilerin analizine göre, 2022 yılında meydana gelen deepfake ile ilgili suç olaylarının sayısı şöyledir: △Siber Finans Suçları (Mesajlaşma Uygulamalarıyla Yapılan Dolandırıcılık): 24.067 olay △Siber Finans Suçları (Diğer): 2.884 olay △Kişisel Konum Bilgilerinin İhlali: 2.421 olay △Siber Telif Hakkı İhlali: 1.218 olay △Diğer Bilgi ve İletişim Ağı Kullanımına Dayalı Suçlar: 3.259 olay △Siber Pornografik İçerik (Genel Pornografik İçerik): 1.366 olay △Siber Pornografik İçerik (Çocuk Pornografisi): 2.384 olay △Siber Pornografik İçerik (Yasadışı Çekimlerin Yayılması): 2.232 olay △Siber Kumar (Spor Toto): 4.291 olay △Siber Kumar (At Yarışı, Bisiklet Yarışı, Motorlu Tekne Yarışı): 1.709 olay △Siber Kumar (Kumarhane): 3.193 olay △Siber Kumar (Diğer): 3.884 olay △Siber İftira (Hakaret): 22.042 olay
△Siber Takip: 7.687 olay △Diğer Yasadışı İçerikler: 1.769 olay vb.

2. Engelli ve Engelli Olmayanların Mağduriyeti
Deepfake suçları, özellikle engelliler üzerinde ciddi etkiler bırakmaktadır. Engellileri hedef alan deepfake suçları, toplam mağduriyet olaylarının yaklaşık %15'ini oluşturmakta olup, engellilerin toplumsal olarak daha büyük bir kırılganlığa sahip olduğunu göstermektedir. Engelliler, bu suçlar nedeniyle daha büyük bir ruhsal acı çekmekte ve çoğu zaman toplumsal güveni kaybetmektedir.

Engelli olmayan mağdurlar da deepfake suçları nedeniyle ciddi zararlar görmektedir. Kendi imajlarının ve itibarlarının zedelenmesiyle karşı karşıya kalmakta ve bu durum kişisel yaşamlarının yanı sıra iş yaşamlarını da olumsuz etkilemektedir.

3. Toplumsal Zarar Miktarı
Deepfake suçlarından kaynaklanan toplumsal zarar miktarı oldukça fazladır. Yukarıda sunulan verilere ve varsayımlara göre, mağdurların yaşadığı ortalama maliyet yaklaşık 11 milyon TL ise ve yılda 1.000 deepfake suçu işleniyor diye varsayarsak, toplam zarar miktarı yaklaşık 11 milyar TL'ye ulaşmaktadır. Bu durum, sadece bireyler için değil, toplumun tamamı için büyük bir ekonomik yük oluşturmaktadır.

4. Önleyici Faaliyetler ve Mağdur Desteği
Deepfake suçlarını önlemek ve mağdurları desteklemek için aşağıdaki çabalar gereklidir.

△Önleyici Eğitimin Güçlendirilmesi: Deepfake suçlarının risklerini ve önleme yöntemlerini öğreten programların genişletilmesi gerekmektedir. Özellikle engelliler için özel eğitim programları geliştirilerek daha büyük zararların önlenmesi sağlanmalıdır.

△Yasal Cezaların Şiddetlendirilmesi: Deepfake suçlarına ilişkin yasal cezaların şiddetlendirilmesiyle suç oranlarında azalma sağlanmalıdır. Özellikle engellileri hedef alan suçlar için ağırlaştırılmış cezalar uygulanmalıdır.

△Mağdur Desteğinin Güçlendirilmesi: Mağdurlara hızlı ve etkili destek sağlanabilecek sistemlerin kurulması gerekmektedir. Dijital Cinsel Suç Mağdurları Destek Merkezi güçlendirilmeli ve mağdurların yasal süreçleri kolayca anlamaları ve erişebilmeleri için uzman danışmanlar ve hukuk uzmanları görevlendirilmelidir.

3. Engelli ve Engelli Olmayanların Kapsamlı Mağduriyet Örnekleri ve Sorunlar
Deepfake suçları herkese zarar verebilse de, özellikle engelliler daha büyük bir kırılganlığa sahiptir. Engellileri hedef alan deepfake suçları, toplam mağduriyet olaylarının yaklaşık %15'ini oluşturmakta olup, engellilerin toplumsal olarak daha fazla tecrit yaşadıklarını göstermektedir. Engelli olmayan mağdurlar da deepfake suçları nedeniyle büyük acılar çekmekte olup, bu durum kişisel yaşamlarını yanı sıra iş yaşamlarını da ciddi şekilde etkilemektedir.

4. Dijital İçerik Mağduriyetinin Önlenmesini Destekleyen Devlet Bütçesi: Yatırım Durumu ve Başarılar
2023 yılında Kore hükümeti, deepfake suçlarının önlenmesi için yaklaşık 50 milyar wonluk bir bütçe ayırdı. Bu bütçe, önleyici eğitim programları, yasal cezaların şiddetlendirilmesi, mağdur destek sistemlerinin güçlendirilmesi ve teknolojik müdahale yöntemlerinin araştırma ve geliştirilmesi gibi çeşitli alanlarda kullanıldı. Sonuç olarak, önleyici eğitim sayesinde birçok insan deepfake suçlarının risklerini fark ederken, yasal cezaların şiddetlendirilmesi ve altyapıların kurulmasıyla deepfake suçlarının hızlı bir şekilde tespit edilmesi ve cezalandırılması için bir sistem oluşturulmuştur.

5. Deepfake'in Gerçek Mağduriyet Örnekleri ve Toplumsal Olarak Zayıf Bireylerin Korunması İçin Devlet Politikası Yönü
Deepfake suçları, özellikle toplumsal olarak zayıf bireylere büyük zarar vermektedir. Bu nedenle hükümet, aşağıdaki politika yönlerini belirlemektedir.

△Önleyici Eğitimin Güçlendirilmesi: Deepfake suçlarının riskleri ve önleme yöntemleri hakkında eğitim veren programlar genişletilerek, özellikle gençler ve engelliler için özel eğitim verilmektedir.

△Yasal Cezaların Şiddetlendirilmesi: Deepfake suçlarına ilişkin yasal cezalar şiddetlendirilerek suç oranlarında azalma sağlanmaktadır. Özellikle engellileri hedef alan suçlar için ağırlaştırılmış cezalar uygulanmaktadır.

△Mağdur Destek Sisteminin Güçlendirilmesi: Mağdurların hızlı bir şekilde destek alabilmeleri için mağdur destek merkezleri genişletilmeli ve uzman danışmanlar ile hukuk uzmanları görevlendirilmelidir.

△Teknolojik Müdahale Yöntemlerinin Araştırma ve Geliştirilmesi: Deepfake tespiti ve engelleme teknolojilerinin geliştirilmesi için araştırmalara sürekli destek verilmelidir.

Bugüne kadar, engellileri hedef alan deepfake olaylarının sayısı ve etkisi hakkında doğru ve sistematik büyük veri analizi sonuçları yetersizdir. Bunun nedenleri şunlardır:

Veri Toplamanın Zorluğu: Deepfake'ler genellikle gizlice oluşturulup yayıldığından, doğru olay sayısını belirlemek zordur. Özellikle, engelli mağdurların şikayette bulunmaktan çekinmeleri veya şikayet etseler bile olayın küçümsenmesi veya örtbas edilmesi olasılığı yüksektir.

Tanımın Belirsizliği: Deepfake tanımı net değildir ve teknolojinin hızlı gelişimi nedeniyle sürekli olarak yeni deepfake türleri ortaya çıkmaktadır. Bu durum, veri analizinin kapsamını belirlemeyi ve zararın büyüklüğünü doğru bir şekilde belirlemeyi zorlaştırmaktadır.
△Uzman Kişi Eksikliği: Deepfake teknolojisinin analizine yönelik uzman kişilerin ve bütçenin yetersizliği nedeniyle sistematik bir araştırma yapılmamaktadır.

Potansiyel Etki
Doğru istatistiksel verilere rağmen, engellileri hedef alan deepfake olaylarının aşağıdaki gibi ciddi etkileri olabilir.

Ciddi Ruhsal Acı: Deepfake videolarının yayılması, mağdurlarda aşırı utanç ve ruhsal acıya neden olabilir ve intihar gibi aşırı davranışlara yol açabilir.
△Toplumsal Tecrit: Deepfake mağduriyeti, bireyin güvenini zedeler ve toplumsal ilişkileri bozarak mağdurun tecrit olmasına yol açabilir.

△Dijital Cinsel Suçların Yayılması: Deepfake teknolojisi, dijital cinsel suçları daha da ciddi hale getirmekte olup, özellikle engelliler fiziksel özellikleri veya toplumsal olarak zayıf bireyler oldukları için daha büyük zarar görebilirler.

△Engellilere Karşı Toplumsal Önyargıların Derinleşmesi: Deepfake videoları, engellilere yönelik olumsuz algıları güçlendirebilir ve toplumsal ayrımcılığı derinleştirebilir.

İleriye Doğru Gidiş Yönü

Engelli deepfake olaylarının ciddiyetini fark ederek, bu konuya yönelik sistematik müdahale yöntemlerinin oluşturulması için aşağıdaki çabalar gereklidir.

△Veri Toplama ve Analiz Sisteminin Kurulması: Hükümet, akademi ve sivil toplum örgütleri iş birliği yaparak deepfake ile ilgili verilerin sistematik olarak toplanması ve analiz edilmesi için bir sistem kurmalıdır.
△Uzman Kişi Yetiştirilmesi: Deepfake teknolojisi analizi ile ilgili uzman kişilerin yetiştirilmesi ve bu kişilerin faaliyet gösterebileceği bir ortamın oluşturulması gerekmektedir.
△Yasal ve Kurumsal Düzenlemeler: Deepfake ile ilgili yasaların güçlendirilmesi ve mağdur destek sistemlerinin oluşturulması gerekmektedir.
△Farkındalık Artırıcı Kampanyalar: Deepfake'in ciddiyetini vurgulayan ve mağdurlara toplumsal desteği artırmak için kampanyalar yürütülmelidir.
△Teknoloji Geliştirme: Deepfake videolarının tespit edilmesi ve ortadan kaldırılması teknolojilerinin geliştirilmesi desteklenmeli ve ilgili teknolojilerin ticarileştirilmesi teşvik edilmelidir.