[Engelli Farkındalık Yazısı] Engelliler ve Engelli Olmayanlar Günlük Hayatta Karşılaştıkları Terimler

-Engelliler Hakları Koruma Kanunu-
“Engelli” terimi, aşağıdaki sınıflamalara göre fiziksel veya ruhsal bir engellilik nedeniyle uzun süredir günlük yaşamında veya
sosyal yaşantısında önemli kısıtlamalar yaşayan kişileri ifade eder.
(Engelliler Hakları Koruma Kanunu Madde 2, Fıkra 1 ve 2).

Engellilik Farkındalık Gazetesi= Choi Bong-hyeok Köşe Yazarı (AI, Çevre, Sosyal ve Yönetişim (ESG), Dijital Dönüşüm (DX) Karma Uzmanı, İş Yerinde Engellilik Farkındalık Eğitimi Uzmanı)

"Engelli" terimi nasıl ortaya çıktı?

1981 yılında 'Fiziksel ve Zihinsel Engelliler Hakları Koruma Kanunu'nun kabul edilmesiyle Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 'engelli' terimini çok yönlü olarak ele aldı. Öncelikle 'sakat' gibi geleneksel kavramlar, engellileri olumsuz bir bakış açısıyla tanımladıkları için kullanımı kaldırıldı.

Bir diğer 'engellenmiş' terimi de hasarın altını çizdiği için uygun görülmedi. Bunun yerine, 'engelli' terimi nihai olarak resmileştirildi. Bu süreçte akademide ortaya atılan 'engel' terimi ve BM ile Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) sunduğu 'engel' kavramı benimsendi.

Bu noktada 'engel' kavramı, kişisel hasarın anlamının ötesinde, sosyal çevrenin sorumluluğunu vurguluyor. Yani engellinin sahip olduğu engel durumu, kendi sorumluluğu değil, sosyal çevrenin yarattığı toplumsal dezavantaj (handicap) durumu olarak görülüyor.

Bu nedenle bu dezavantaj durumunu ortadan kaldırma sorumluluğunun sosyal çevrede olduğuna inanılıyor. Ayrıca engellinin doğuştan gelen insan haklarını vurgulayan felsefi bir anlam da taşıyor. Sonuç olarak 'engelli' terimi, engellinin insan haklarına dayanarak engellinin insanca yaşamını güvence altına alan devlet ve toplumsal sorumluluğu vurgulayan bir anlam taşıyor.

Başka bir deyişle, 'engelli' terimi, engelli bireyin insan haklarını en uygun şekilde ifade ettiğini söyleyebiliriz. Bu anlamı taşıyarak ortaya konan 'engelli' terimi, daha sonra 1989 yılında 'Fiziksel ve Zihinsel Engelliler Hakları Koruma Kanunu', 'Engelliler Hakları Koruma Kanunu' olarak adlandırılırken 'engelli' terimi 'engelli birey' terimiyle değiştirildi. Bunun nedeni, insan 'kişi' karakterini daha da vurgulamaktı. (Kaynak=Karanlık ve Şafak)

"Engeli nasıl düşünüyorsunuz?"

Engel, birincil olarak hasardan kaynaklanır.

Kesi veya felç gibi fiziksel hasar, ruhsal ve anatomik yapı veya işlev kaybına neden olan kalıcı veya geçici patolojik bir durumu ifade eder.

Bu açıdan hasar sadece bir özelliktir, ancak belirli bir toplumsal çevre ve koşul içinde hasar 'engel' olarak algılanmıştır.

Toplumsal açıdan engellilere bakış açısı, yardımseverlik, şefkat, gönüllülük, üstesinden gelme gibi yardıma muhtaç bir varlık olarak algılanan noktaları değiştirmelidir.

Şimdiye kadar 'engel sorunu, hasar görmüş tek bir bireye aittir' denilerek bireyin topluma uyum sağlamasını amaçlayan bireysel tedavi ve uzman desteği sağlanmıştır.

Engel, bireyin sorumluluğu değildir ve 'hasarı' engel durumuna dönüştüren toplumsal çevre ve yapıların farkında olmak önemlidir.

Engelli olmayan kişileri nasıl çağırmak gerekir?

Birçok insan 'normal insan' ve 'sağlıklı insan' terimlerini sıklıkla kullanır.

Bu, o gruba dahil değilse normal olmadığı ve sağlıklı insan kategorisinin dışına çıkan anormal bir insan olarak yorumlanabileceği anlamına gelir. Bu, engellilerin anormal olduğu hatasına yol açar.

Bu nedenle engelli olmayan kişileri 'engelli olmayan' olarak adlandırmak en nesnel terimdir.

Engelli ve Engelli Olmayan Kişiler, Günlük Yaşamda Karşılaşılan Terimler

Engelli ve Engelli Olmayan Kişiler, Karşılıklı Saygıya Dayalı Bir Toplum İçin Doğru Terim Kullanımı

terimleri toplumumuzda sıklıkla kullanılan terimlerdir, ancak doğru bir şekilde kullanıldığı durumlar azdır. Yanlış terim kullanımı, engellilere yönelik önyargıları ve ayrımcılığı artırabilir ve karşılıklı saygıya dayalı bir toplum oluşturmanın önünde engel teşkil edebilir.

1. Örnek 1: "Engelli Tuvaleti" / "Engelliler İçin Tuvalet"

Engellilerin kullandığı tuvalete "Engelli Tuvaleti" denmesi yaygındır. Ancak bu, sanki sadece engellilerin kullanabileceği bir alanmış gibi yanlış anlaşılmalara yol açabilir. "Engelliler İçin Tuvalet" ifadesi, engellilerin de kullanabileceği bir tuvalet olduğunu açıkça gösterir ve daha kapsayıcı bir yaklaşım sergiler.

2. Örnek 2: "Engelli Park Alanı" / "Engelliler İçin Park Alanı"

"Engelli Park Alanı" da engellilerin sadece kendi park edebilecekleri bir alanmış gibi yanlış anlaşılabilir. "Engelliler İçin Park Alanı" ifadesi, engellilerin rahatı için ayrılmış bir alan olduğunu açıkça gösterir ve doğru kullanımıyla engellilerin ulaşım hakkının korunmasına da yardımcı olur.

3. Örnek 3: "Normal İnsan" / "Engelli Olmayan Kişi"

"Normal İnsan" terimi, engellileri anormal varlıklar olarak görme hatasına yol açabilir. "Engelli Olmayan Kişi" ifadesi, engelli olup olmamaya göre değil, sadece engelli olmayan bir kişiyi ifade eden tarafsız bir terimdir.

4. Örnek 4: "Rahatsız Edici" / "Zorluk Yaşıyor"

Engelli bir kişinin bir durumda zorluk çektiği durumlarda, "Rahatsız edici" ifadesi engelli bireyin rahatsızlığını küçümseyebilir veya engelli bireyin sorunu olarak nitelendirebilir. "Zorluk Yaşıyor" ifadesi, engelli bireyin belirli bir durumda zorluk çektiğini nesnel olarak gösterir ve çözüm bulmak için yardımcı olur.

5. Örnek 5: "Engelliler de Çalışırlarsa Başarabilir" / "Engellilere de Fırsat Verilirse Başarabilirler"

"Engelliler de Çalışırlarsa Başarabilir" ifadesi, engelli bireyin başarısını sadece kişisel çabaya bağlar. Engelli bireyin yeteneklerini sergilemesi için toplumsal farkındalık ve kurumsal düzenlemeler gibi fırsatların sağlanması önemlidir. "Engellilere de Fırsat Verilirse Başarabilirler" ifadesi toplumsal sorumluluğu vurgular ve engelli bireyin topluma katılımını artırmaya yönelik farkındalığı yaygınlaştırır.

6. Örnek 6: "Engellilerin Gittiği Okul" / "Özel Eğitim Okulu"

"Engellilerin Gittiği Okul" ifadesi, engellileri özel bir varlık olarak nitelendiriyormuş gibi bir his yaratabilir. "Özel Eğitim Okulu", engelli öğrencilere ihtiyaç duydukları eğitimi sağlayan bir eğitim kurumunu açıkça ifade eden bir terimdir.

7. Örnek 7: "Engelli Sporcu" / "Engelli Paralimpik Oyunları Sporcusu"

"Engelli Sporcu" ifadesi, engel durumuna bakılmaksızın bir sporcu olduğunu açıkça gösteren bir ifadedir. "Engelli Paralimpik Oyunları Sporcusu", engelli bireyler için düzenlenen Paralimpik Oyunlarına katılan sporcuyu ifade eder ve belirli bir yarışmaya katılan sporcuyu ifade etmek için kullanılabilir.

Doğru Terim Kullanımı, Karşılıklı Saygıya Dayalı Bir Toplum Oluşturmanın İlk Adımı

==Kaynaklar==

-Engelliler Hakları Koruma Kanunu-
“Engelli” terimi, aşağıdaki sınıflamalara göre fiziksel veya ruhsal bir engellilik nedeniyle uzun süredir günlük yaşamında veya sosyal yaşantısında önemli kısıtlamalar yaşayan kişileri ifade eder(Engelliler Hakları Koruma Kanunu Madde 2, Fıkra 1 ve 2).

Fiziksel ve zihinsel olarak engelli olan kişiler. Yasal olarak, yukarıda belirtildiği gibi fiziksel ve ruhsal bir engel nedeniyle uzun süredir günlük yaşamında veya sosyal yaşamında önemli kısıtlamalar yaşayan kişileri ifade eder. (Kaynak: Ağaç)

Engelli, fiziksel veya zihinsel hasar vb. nedenlerle oluşan toplumsal ayrımcılık nedeniyle günlük yaşantısında kısıtlamalar yaşayan kişidir. (Kaynak: Vikipedi)

Kaynak: [Engellilik Farkındalık Yazısı] Engelli ve Engelli Olmayan Kişilerin Günlük Hayatta Karşılaştığı Terimler:Engellilik Farkındalık Gazetesi - https://dpi1004.com/4084