[ESG경영칼럼] ① 청색기술, 녹색을 넘다 – ESG 전환의 분기점

[ESG Yönetim Köşesi] ① Mavi Teknoloji, Yeşili Aşıyor – ESG Dönüşümünün Kavşak Noktası

Köşe Yazarı Choi Bong-hyuk (Korea Satın Alma ve Tedarik Akademisi Direktörü)

İklim kriziyle mücadele çağında, ESG yönetimi artık bir seçenek değil, bir hayatta kalma stratejisidir. Bu trendde son zamanlarda dikkat çeken yeni bir teknoloji terimi var. O da 'Mavi Teknoloji' (Blue Technology). Özellikle yabancı medyada ve küresel politika raporlarında, bu kavramı 'Mavi İnovasyon' (Blue Innovation), 'Mavi Ekonomi' (Blue Economy) gibi çeşitli ifadelerle ele alarak, yeşil teknoloji (Green Tech) ile arasındaki farkı net bir şekilde ortaya koyuyor.

Peki, 'Mavi Teknoloji' sadece bir moda mı yoksa ESG çağının alternatif bir teknolojisi mi? Yabancı basına ve uluslararası raporlara dayalı, gerçeklere dayalı bir inceleme yapılması gereken bir noktadayız.

■ Yabancı medyada artan 'mavi' anahtar kelimesi... ESG'nin genişleme sinyali mi?

Son bir yıl içinde, ABD ve Avrupa'nın önde gelen ekonomi gazetelerinde 'mavi teknoloji' ile ilgili bahsedilmeler dikkat çekici bir şekilde arttı. The New York Times, Financial Times, Bloomberg Green gibi yayınlar, ortak olarak “Mevcut yeşil teknolojinin karbon azaltmaya odaklı stratejisinin sınırına ulaştığını”belirterek, 'mavi teknolojiyi' doğal iyileşmeye odaklanan bir birleşme teknolojisi olarak açıklıyor.

Özellikle Avrupa Birliği (AB), 2023 yılında 'Mavi Büyüme Stratejisi'ni güncellerken, mavi teknolojiyi sadece 'sürdürülebilir deniz ekonomisi'nin yanı sıra sürdürülebilir teknolojilerin genel ekosistemini iyileştirmeye yönelik bir temel strateji olarak genişletti. Bu, sadece çevre dostu bir tasarımdan öte, teknolojinin doğayı taklit ettiği, uyum sağladığı ve direnci (resilience) güçlendirdiği bir strateji olarak anlaşılabilir.

■ Mavi Teknoloji ≠ Deniz Teknolojisi... Yanlış anlaşılmalar ve yerleşme arasındaki denge

Yurt içinde, mavi teknoloji genellikle 'mavi karbon (deniz karbon yutağı)' veya 'deniz endüstrisi' ile karıştırılma eğilimindedir. Ancak, yabancı medyada ve BM raporlarında çok daha geniş bir anlamda tanımlanmaktadır. Örneğin, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) mavi teknolojiyi şu şekilde tanımlıyor:

“Mavi teknoloji, doğanın ilkelerini kullanan veya doğal ekosistemleri koruyan, enerji tasarrufu, biyomimikri ve kaynak döngüsünü entegre eden sürdürülebilir bir teknolojidir.”

– NOAA, 2022 Politika Brifingi

Bu nedenle, 'mavi teknoloji = deniz teknolojisi' eşitliği aşırı bir daraltma iken, tersine 'tüm çevre dostu teknolojiler = mavi teknoloji' şeklinde bir yorum da aşırı geniştir. Doğru kavram, 'ekosistem uyumlu birleşim teknolojisi' olarak özetlenir.

■ ESG yönetimi içinde mavi teknolojinin uygulanma noktası neresidir?

Yabancı basın analizleri, mavi teknolojinin ESG'nin üç ekseninden 'E (Çevre)'nin ötesine geçerek 'G (Yönetişim)'i de kapsayan bir teknoloji felsefesine evrildiğini gösteriyor. Özellikle, ürün üretim sürecinin tamamında biyomimikri, enerji tasarrufu ve atık minimizasyonunu yansıtan mavi teknoloji, mevcut çevre dostu teknolojilerden daha çok tedarik zincirinin tamamında sürdürülebilirliğin sağlanmasına katkıda bulunabilir.

Örneğin, Bloomberg Green şu şekilde aktarıyor:

“Mavi teknoloji, sadece 'yeşil'in yerini almakla kalmıyor, aynı zamanda ESG'de etik kontrol, ekolojik sorumluluk ve sürdürülebilir tasarım gibi temel ilkeleri teknolojiye dahil etme şeklinde ortaya çıkıyor.”

– Bloomberg Green, 22 Kasım 2023

Bu açıdan mavi teknoloji, sadece bir çevre teknolojisi değil, aynı zamanda ESG değerlendirme sistemi ve stratejik uyumuna sahip bir teknoloji felsefesi olarak yerini alıyor.

■ Mavi teknolojinin neden gerekli olduğu: Yeşil teknolojinin 'sınırları ve doygunluğu'

Mevcut yeşil teknolojiler çoğunlukla karbon emisyonunu azaltma ve yenilenebilir enerji üzerine tasarlanmıştır. Ancak, geri dönüştürülemez malzemeler, ekosisteme yük getiren teknoloji uygulamaları gibi, temel sürdürülebilirlikle çelişen durumlar da mevcuttur.

AB Komisyonu bünyesindeki 'Yeşil Mutabakatın Teknoloji Etki Değerlendirme Raporu (2023)'na göre, bazı yeşil teknolojiler, çevre iyileştirme etkisinden ziyade, yeni çevresel yükler (atık malzemeler, aşırı enerji tüketimi vb.) yaratma gibi ters etkilere neden oluyor. Bu bağlamda ortaya çıkan kavram, mavi teknolojidir.

Mavi teknoloji, “teknolojinin doğaya direnmediği, doğa ile uyum içinde olduğu bir tasarım stratejisi” üzerine odaklanmaktadır ve bu, ESG yönetiminde güvenilirliği ve uzun vadeli değeri önemseyen felsefe ile örtüşmektedir.

■ Sonuç: Mavi teknoloji, ESG çağının 'teknolojik dürüstlüğüdür'

Mavi teknoloji henüz kavramsal olarak erken bir aşamadadır. Ancak, yabancı politika raporları, şirketlerin ESG değerlendirme kriterleri ve teknoloji etiği tartışmalarının akışını bir araya getirdiğimizde, bunun sadece bir moda değil, aynı zamanda 'ESG yönetiminin felsefi temelini teknolojiye yansıtan bir strateji' olarak evrildiğini görüyoruz.

Eğer yeşil teknoloji 'azaltma' teknolojisi ise, mavi teknoloji 'uyum ve iyileşme' teknolojisidir.

Bu sadece bir teknoloji meselesi değil, gelecekte endüstriye hangi değerleri ve felsefeleri dahil edeceğimizle ilgili bir sorudur.

Bağımsız bir medya kuruluşu olarak, doğrudan röportaj yapma imkanlarımız sınırlı olsa da, yabancı ana akım medya ve uluslararası kuruluşların derlenmiş raporları aracılığıyla sadece gerçeklere dayalı analizlerle bile yeterince pratik tartışmalar yürütülebilir.

Mavi teknoloji bir seçim değil, 'sürdürülebilir seçimler' yapmayı mümkün kılan bir teknolojidir.

Kaynaklar

New York Times, “ESG Yatırımında Mavi İnovasyon” (2023.07)

Bloomberg Green, “Karbonun Ötesinde Teknoloji: Mavi'nin Yükselişi” (22 Kasım 2023)

Financial Times, “Döngüsel Teknoloji ve Ekolojik Zeka” (2023.09)

AB Komisyonu, Mavi Büyüme Stratejisi 2023

NOAA (Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi), Mavi Teknoloji Brifingi, 2022

UNEP, Sürdürülebilir Mavi Ekonomi Raporu, 2022

Avrupa Komisyonu, Yeşil Mutabakat Teknik Etki Raporu, 2023